ایران اینترنشنال۳۰ تیر ۱۴۰۴

پژوهشگران برای نخستین‌ بار لحظه تولد یک سیاره را در خارج از منظومه شمسی ثبت کردند

گروهی از پژوهشگران موفق شده‌اند برای نخستین‌ بار لحظه آغاز شکل‌گیری یک سیاره را در اطراف ستاره‌ای خارج از منظومه شمسی ثبت کنند. این مشاهدات نادر، تصویری بی‌سابقه از روند پیدایش سیاراتی مشابه زمین ارائه می‌دهد.

این کشف با استفاده از تلسکوپ آلما (آرایه میلی‌متری/ زیرمیلی‌متری بزرگ آتاکاما) و تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا انجام گرفته و به ثبت مراحل اولیه تشکیل یک منظومه سیاره‌ای جدید منجر شده است.

یافته‌های این مطالعه در نشریه نیچر منتشر شده است.

دانشمندان با این رصدها موفق شدند نخستین ذرات سازنده سیاره را در اطراف یک ستاره نوزاد به نام اچ‌او‌پی‌اس-۳۱۵ ( HOPS-315) شناسایی کنند. ستاره‌ای که حدود هزار و ۳۰۰ سال نوری از زمین فاصله دارد.

[@portabletext/react] Unknown block type "inlinecontent", specify a component for it in the `components.types` prop

اچ‌او‌پی‌اس-۳۱۵ یک «پیش‌ستاره» محسوب می‌شود؛ به این معنا که در نخستین مرحله از تحول ستاره‌ای قرار دارد.

این نوع ستارگان جوان معمولا در میان دیسک‌های پیش‌سیاره‌ای که ابرهای چرخانی از گاز و غبار و محل زایش سیارات هستند، احاطه شده‌اند.

ملیسا مک‌کلور، نویسنده اصلی این پژوهش از دانشگاه لیدن هلند، گفت: «برای نخستین‌ بار توانسته‌ایم اولین لحظه‌ای را شناسایی کنیم که در آن فرایند شکل‌گیری سیاره در اطراف ستاره‌ای غیر از خورشید آغاز می‌شود.»

این تیم پژوهشی، نشانه‌هایی از وجود گاز مونوکسید سیلیکون (SiO) و مواد معدنی کریستالی جامد در دیسک اطراف این ستاره کشف کرده‌ است.

این داده‌ها نشان می‌دهد مواد سازنده سیارات در حال آغاز فرایند چگالش از حالت گاز به ذرات جامد هستند که مرحله‌ای تکاملی در روند تولد سیارات است.

ادوین برگین، استاد دانشگاه میشیگان آمریکا و یکی از نویسندگان این پژوهش، گفت: «این فرایند قبلا هرگز نه در دیسک‌های پیش‌سیاره‌ای دیده شده بود و نه در هیچ نقطه‌ای خارج از منظومه شمسی ما.»

پژوهشگران می‌گویند این کشف، مرحله‌ای کاملا جدید و تاکنون دیده‌ نشده در روند شکل‌گیری سیارات را آشکار کرده و چشم‌اندازی تازه برای مطالعه نحوه پیدایش سامانه‌های سیاره‌ای مشابه منظومه شمسی گشوده است.

[@portabletext/react] Unknown block type "inlinecontent", specify a component for it in the `components.types` prop